محققان موسسه کارولینسکا نقشه ای دقیق و سیستماتیک از سلول های عصبی موش تهیه کرده اند. اکنون دانشمندان در حال تلاش اند تا چنین نقشه ای را برای انسان نیز طراحی کنند. سیستم عصبی از صدها و بلکه هزاران نورون، سلول ایمنی، سلول های حمایتیِ گلیال و سلول های مشتمل بر عروق و غشاهای مختلف تشکیل شده است.
دانش ما در ارتباط با این سلول ها عموماً از طریق میکروسکوپی و الکتروفیزیولوژی به دست آمده است. میکروسکوپی اطلاعاتی را در مورد شکل سلول ها و پروتئین ها به دست داده و الکتروفیزیولوژی سلول ها را بر اساس ویژگی های الکتریکال شان طبقه بندی می کند. در سال های اخیر گروه تحقیقاتی Linnarson روش هایی را طراحی کرده که انواع سلول های مغزی را به شکلی سیستماتیک تر و با جزئیاتی بیشتر نسبت به گذشته نقشه یابی می کنند. این فرآیند از طریق اندازه گیری فعالیت ژنی در سلول ها انجام می شود. گروه Linnarson بزرگترین مطالعه “به سبک معماری” را در ارتباط با سیستم عصبی پستانداران و با استفاده از موش ها به عنوان سیستم نمونه انجام داده است. این محققین ۲۶۵ نوع سلول مختلف را شناسایی کرده و دریافته اند که نورون ها از این میان با داشتن بالغ بر بیش از ۲۰۰ نوع مختلف، متنوع ترین سلول ها به حساب می آیند.
دکتر Linnarson خاطر نشان کرد که آن چه ما را متعجب ساخت این بود که انواع مختلفی از آستروسیت ها را یافتیم که برای مکان های خاصی از مغز اختصاصی بودند. این امر حاکی از آن است که آستروسیت ها عملکرد های خاصی را در محل های خاصی از مغز دارند که قبلاً ناشناخته بودند. شناخت انواع سلول های مغز می تواند در کشف منشأ بیماری های مختلف کارساز باشد.
تقریباً یک سوم همه بیماری های نورولوژیک از دوران جنینی منشأ می گیرند و در بیست و پنج سال گذشته مطالعات گسترده ژنتیکی ژن های دخیل در بیماری هایی چون اسکیزوفرنی، اسکلروز، اوتیسم، آلزایمر و پارکینسون را کشف کرده اند. با این حال بیماری هایی که از انواع خاصی از سلول ها در مکان خاصی و در زمان خاصی منشأ می گیرند بالطبع وابسته به زمان و مکان فعال شدن ژن ها هستند. اطلس سیستم عصبی اطلاعاتی را در اختیار می گذارد مبنی بر اینکه چگونه بیماری ها اتفاق می افتند. طبق گفته Linnarson با کمک این اطلس جدید سیستم عصبی، محققان قادر خواهند بود ژن های عامل بیماری ها را در سلول های خاصی ردیابی کنند؛ این قضیه به دستیابی سرنخ های چگونگی وقوع بیماری ها و سپس درمان آنها دامن خواهد زد.