اخیراً در تحقیقاتی در کانادا، مغز مینیاتوری انسانی برای ماه ها در مغز موش رشد داده شده که این عمل قدم بزرگی در راستای کمک به انسان های با مشکلات مغزی از جمله سکته مغزی می باشد. در این آزمایش ابتدا یک مجموعه بسیار کوچک از سلول های بنیادی داخل مغز موش ها کاشته شد. حدود 80% از 200 موش مورد آزمایش بعد از عمل زنده ماندند و حدود 2 هفته بعد، سلول های بنیادی نورون ها را در مغز موش ها به وجود آوردند. مغز میزبان، مواد مغذی سلول های مهمان را برای ماه ها تامین کرده و آن ها را سالم نگاه داشت. محققین بر این عقیده اند که در آینده این ایمپلنت های کوچک می توانند به بیمارانی که مغز آن ها به طور نرمال رشد نکرده کمک زیادی بکنند.
البته زیست شناسان قبلاً نیز موفق به کشت سلول های بنیادی در لوله های آزمایشگاهی یا محیط کشت ها شده بودند؛ اما این بافت زنده می تواند اکسیژن و مواد لازم دیگر را خود به بافت مورد نظر ما برساند. در آزمایشی که در انستیتو “سلک” در کالیفورنیا انجام گرفت، این بافت را در نقاط پر رگ مغز موش قرار دادند و علاوه بر آن تغییرات ژنتیکی در آن اعمال نمودند تا پروتئینی به رنگ سبز تولید کند تا از بافت مغز موش قابل تشخیص باشد.
مشاهده شد که علاوه بر اینکه از طریق عروق مغز موش به بافت ما خون رسانی می شود، همچنین عروق مخصوص برای بافت مهمان ساخته شده و مستقیم خون دریافت می کند. این یافته پیشرفت بسیار مهمی است چرا که به نظر می رسد کلیدی برای رسیدن به بقاء طولانی مدت ارگانوییدهای مصنوعی می باشد. فعلاً این ارگانویید ها نمی توانند به صورت مستقیم در مغز انسان استفاده شوند اما بستر بسیار مناسبی برای بررسی رشد و نمو مغز انسان، تحقیق بر روی بیماری هایش و درمان های آنها می باشند.
سوالی که شاید ذهن را درگیر کند این است که آیا این ایمپلنت ها تاثیری بر روی هوش موش ها می گذارد؟
خیر. موش های میزبان هیچ برتری هوشی یا کلاً تفاوت خاصی با موش های معمولی پیدا نمی کنند.
در همین ماه های اخیر در آزمایش دیگری که در دانشگاه “دیویس” کالیفرنیا انجام گرفت، مغزهای مینیاتوری با عروق خودش داخل مغز موش ها رشد داده شد. بعد از قرار دادن مغزها که یک میلی متر طول داشتند، در طی 2 هفته، مشاهده شد که عروق به لایه های عمقی مغز موش نفوذ کرده بودند.
این مطالعه در پی تحقیقات قبلی یک گروه دیگر بر روی بیماری مویامویا و درمان آن انجام گرفته بود. مویامویا در واقع بیماری است که در آن، شخص دچار بلاک در شریان های اصلی مغز شده و جلوی خون رسانی به بقیه مغز گرفته می شود. در حال حاضر ما می توانیم با گرافی های مختلف آسیب های مغزی را مشاهده کنیم اما اکثر آنها کاملاً قابل درمان نیستند و علائمی مانند بی حسی یا ضعف، بعد از جراحی و فیزیوتراپی نیز باقی می مانند. هدف کلی این بود که با ساخت این ارگانویید ها بتوان روزی بافت مغز آسیب دیده یک فرد را با بافت کشت داده شده خودش جایگزین نمود.
در این آزمایش عروق خود فرد در بالای مغز قرار داده شد و مشاهده شد که این عروق به مرور رشد می کنند و به داخل مغز نفوذ می کنند. اما هر چه این بافت بزرگ تر می شود، نیازهایش نیز بیشتر می شود و این عروق به تنهایی نمی توانند خون رسانی کافی به آن داشته باشند؛ بنابراین بافت کم کم از وسط می میرد.
برای برطرف کردن این مشکل، سلول های بنیادی با سلول های دیگر انسان ترکیب شدند تا عمل رگ سازی را بیشتر تحریک کنند. این سلول ها داخل گوی هایی رشد داده شد. سپس با سلول های اپی تلیال پوشیده شد تا با سیستم ایمنی درگیر نشود و بعد از آن نیز با سرنگ به مغز موش ها تزریق شد. بعد از مدتی مشاهده شد که این ارگانوییدها عروق مخصوص به خود را ساخته و به اندازه کافی تغذیه می شوند.
این اکتشافات پیشرفت بسیار بزرگی است اما ما هنوز در ابتدای کار هستیم. درست است که این سلول ها مانند سلول های نرمال مغز کار می کنند، اما ما هنوز روشی برای وارد کردن آنها به مدارهای مغزی پیدا نکرده ایم و استفاده خاصی نمی توانیم از آنها بکنیم.
برای کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.