استیون پینکر
زبان شناس و دانشمند علوم شناختی دانشگاه هاروارد
چرا نوشته های بد این قدر فراوان است؟ چرا فهم یک فرم دولتی یا یک مقاله ی آکادمیک و یا دستورالعمل تنظیم شبکه بی سیم خانگی این قدر سخت است ؟ بهترین توضیح، این است که نثر مبهم، به صورت تعمدی انتخاب می شود و شبه روشنفکران برای کتمان کردن بی سوادی شان از زبان پیچیده بهره می برند.
اما تئوری بالا بیش از حد کار را راحت می کند بدون اینکه توضیح دهد چرا نوشته های دشوار اطرافمان انقدر زیاد است.من در توضیح نقصان های هر انسانی از اصل هنلن استفاده می کنم: چیزی که با حماقت توضیح دادنی است، به نیت بد نسبت نده . منظور از حماقت اینجا بهره ی هوشی پایین نویسندگان نیست.بسیاری از باهوش ترین افراد نیز از ضعف نوشتاری رنج می برند.
یک بار در کنفرانس تکنولوژِی حضور داشتم که یکی از زیست شناسان برجسته تلاش می کرد برای مخاطبین که زیست شناس نبودند، نتیجه پژوهش هایش را توضیح دهد. بعد از بیست دقیقه صحبت مداوم کسی در نمی آورد او چه می گوید، مجری از او خواست توضیح بیشتری بدهد ولی او کاملا تعجب کرده بود چون اصلا انتظار نداشت که آن ها متوجه نشوند . به این، نفرین دانش می گویند، اینکه نتوانی بفهمی دیگر افراد چیزهایی که تو می دانی را نمی دانند و چگونه فکر می کنند.این موضوع توسط اقتصاد دان ها برای بار اول برای اینکه توضیح دهند چرا افراد عادی که می بایست به منافع خود فکر کنند، تصمیمات به وضوح نادرست اقتصادی می گیرند مطرح شد. این موضوع در آزمایش ها نیز به خوبی نشان داده شده است. مثال اصلیش کودکی خردسال است که به اتاق می آید و جعبه شکلات را باز می کند و مدادی را داخلش می یابد. وقتی کودکی دیگر را داخل اتاق بیاوریم و بپرسیم فکر می کنی او الان فکر می کند داخل جعبه چیست، پاسخ می دهد مداد و بدتر از آن می گوید از اول هم می دانسته که داخلش مداد است!
نفرین دانش مهم ترین دلیل بد نوشتن است. نویسنده نمی تواند تصور بکند مخاطبانش آنچه او می داند را نمی دانند. به همین دلیل از توضیح جزییات می گذرد و فراموش می کند روش تحلیل خود را بشکافد .منزل من پر از وسایل تکنولوژیکی ست که من هرگز نمی فهمم چطور بایستی استفاده بکنم. بی شک از نظر مهندسینی که طراحیش کرده اند، کاملا منطقی به نظر می رسیده است.
بد نوشتن، نفرینی بزرگ است که باعث تحمیل هزینه ی زیاد انسانی می شود. میلیون ها نفر از جمله دانشجویان تعلیم دیده اند تا از متون تخصصی برای مردم عادی رمزگشایی کنند. نمونه هایی که بد نویسی باعث تغییر تاریخ شده کم نیستند. جنگ کریمه، بلوای انتخابات ریاست جمهوری جرج بوش از این دست هستند.
راه هایی برای خلاصی از نفرین دانش وجود دارد. یکی از این راه ها این است که سعی کنیم وقت نوشتن از یاد نبریم که خواننده دائما دارد از بالای سرمان متن را می خواند. همیشه به خود یادآوری کنید که یک خواننده دارید که ممکن است به اندازه شما نداند. راه دیگر آنطور که میان مهندسین مصطلح است این است که حلقه را کامل کنید و با گرفتن بازخورد از خوانندگان، به مشکلات کار پی ببرید.راه دیگر این است که نوشته را مدتی بایگانی کنید و دوباره بخوانید. گاهی صدای خودتان را می شنوید که می گوید «من این خزعبلات را نوشتم ؟»
برگردان و تلخیص : پوریا اکبری
منبع