چکیده: همه ما اشتباه میکنیم- و این موقع، بهترین فرصت برای مغز است تا آنچه را که انجام میدهد تعدیل و تنظیم کند و یاد بگیرد. برای مطالعه چگونگی شناسایی خطاها توسط مغز و مجادله با آنها، محققان از کلاههای مجهز به حسگرهایی استفاده کردند که میتوانند فعالیت مغز را اندازه گیری کنند. یکی از یافتههای محققان به دنبال استفاده از این روش،این است که مغز نوع خاصی از فعالیت را در زمانی که فرد مرتکب اشتباه میشود، نشان میدهد (خلق میکند). این فعالیت، حالت منفی مرتبط با خطا (یا (ERN) نام دارد و تقریبا همان زمان با وقوع خطا اتفاق میافتد. انگار مغز قبل از اینکه حتی از آن آگاه باشیم، میداند که در کسری از ثانیه مرتکب خطا میشویم. ERN از کجای مغز ناشی میشود؟ چگونه به یادگیری ما کمک میکند؟ و چگونه با تکامل کودک به بزرگسال، تغییر میکند؟
مرتکب شدن به اشتباه باعث ایجاد احساس بد میشود. مانند زمانی که دارت به هدف برخورد نکرده و یا در آزمون نمره قبولی را کسب نکرده اید. این احساسات میتوانند آزار دهنده و دردناک باشند، اما بخشی از آن چیزی است که مغز انجام میدهد تا به شما در موفقیت در آینده کمک کند.
ارتکاب به اشتباه، به معنای جراحت یا مرگ اجداد ما در زمان حیات در وحش، شکار و دوری ازحیوانات درنده بود. مغز اجداد ما به آنها در یادگیری از اشتباهات کمک کرد، بنابراین نسل انسان قادر به بقا شد. عملکرد مهم مغز، پیش بینی آینده است که شامل چگونگی تغییر فعالیتها در آینده برای پیشگیری از ارتکاب همان اشتباهات است. بنابراین درک چگونگی شناسایی و تعامل با اشتباهات برای درک چگونگی کارکرد مغز و یادگیری ما مهم است.
میتوانیم به اشتباهاتی مانند این فکر کنیم: شما هدفی را برای دستیابی به آن در نظر میگیرید برای مثال، در حال فوتبال بازی کردن هستید و میخواهید ضربه آزاد بزنید. هدف شما در نهایت گل زدن است. شرایط را ارزیابی میکنید و برای اقدامی برنامهریزی میکنید. با توجه به این که تیم مقابل در آرایشی خطی قرار گرفته اند، تصمیم میگیرید که توپ را با انحراف پرتاب کنید و گل بزنید اما پیچش کمیبه توپ میدهید و به ستون دروازه برخورد میکند و برمیگردد.
در این مثال، خطا به دلیل پیش بینی اشتباه به وقوع پیوست. شما پیش بینی کردید که مسیر شوت کردن توپ منجر به گل میشود، اما متعجب شدید که به جای آن، به ستون دروازه برخورد کرد! به عبارتی دیگر، آنچه که فکر میکردید اتفاق میافتد، واقعا اتفاق نیفتاد. با اینکه ممکن است به خاطر گل نزدن ناامید شوید، اما این اتفاق به شما مطلب مهمی را میگوید: تفکر شما در باره اینکه دنیا چگونه کار میکند و چگونه بر آن تاثیر میگذارید، به طور کامل صحیح نیست. اکنون میدانید که دفعه بعد باید با انحنای بیشتری به توپ ضربه بزنید. به لطف این تجارب، ضربات خود را بهتر میکنید تا درنهایت منجر به کسب امتیاز شود.
سلولهای مغز انسان با استفاده از الکتریسیته، با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند. برخی از این فعالیتهای الکتریکی به بیرون از مغز میروند و از بافت مغز به جمجمه و پوست میروند. با استفاده از کلاههای مجهز به حسگرهای خاص که “الکترود” نامیده میشود، میتوانیم این فعالیت را ضبط کنیم که “الکتروانسفالوگرافی” (EEG) نامیده میشود و به ما این امکان را میدهد که فعالیت مغز را در زمان انجام امور مختلف، مطالعه کنیم. مغز هیچ گاه از فعالیت دست نمیکشد، حتی زمانی که خواب هستید هم به صورت مداوم این فعالیتهای الکتریکی را ایجاد میکند. با نگاه به الگوها در این امواج الکتریکی مغز، مشاهده آنچه درون مغز اتفاق میافتد، امکانپذیر میشود. میتوانیم ببینیم که فرد خواب است یا بیدار، آرامش دارد یا متمرکز است یا اینکه مرتکب اشتباه شده یا خیر.
در آزمایشگاه، فعالیت مغز مرتبط با خطاها را با محول کردن وظایف سخت به افراد که احتمال ارتکاب خطا زیاد است را مطالعه کردیم. برای مثال، ممکن است از فرد خواسته شود تا خیلی سریع دکمه خاصی بر روی کیبورد را زمانی که نشانگر راست یا چپ در مرکز صفحه نمایش داده میشود، فشار دهند، در حالی که نشانگر، با فلشهای دیگری در جهات مختلف احاطه شده است که باعث حواس پرتی میشود. هر زمانی که فرد مرتکب اشتباهی میشود، الگوی خاصی در مغز بوجود میآید: فعالیت سریع و منفی الکتریکی که در بالای سر قویترین است. از آنجاییکه این فعالیت الکتریکی بار منفی دارد و با ارتکاب خطا در ارتباط است، آن را حالت منفی مرتبط با خطا (ERN) مینامیم (شکل 1).
اعتقاد بر این است که ERN از مناطق عمقی بخش قدامیمغز آمده است که قشر حلقوی نام دارد (شکل 2) و احتمالا نتیجه شناسایی خطا و ارسال پیام هشدار به سایر بخشهای مغز از طریق ارتباطاتی به نام دسته حلقوی و با هدف تمرکز فرد برای کاهش احتمال ارتکاب با اشتباهی جدید است.
موضوعی جالب درباره ERN، سرعت بالای وقوع آن بعد از ارتکاب به خطا است. آنقدر سریع که حتی قبل از اینکه از اشتباه آگاه شوید، رخ میدهد. معمولا ERN دیرتر از 100 میلی ثانیه (1000/1 ثانیه) بعد از ارتکاب اشتباه رخ نمیدهد. حتی ERN میتواند دقیقا در همان زمان وقوع اشتباه اتفاق بیفتند. با این حال، شما تا حداقل 200 میلی ثانیه دیگر، به اشتباه خود پی نخواهید برد. انگار مغز از قبل میداند که در حال ارتکاب اشتباه هستید، قبل از آنکه آن را انجام دهید! در حقیقت، محققان بر این باورند که این دقیقا همان چیزی است که اتفاق میافتد. قشر حلقوی فعالیتهای حقیقی ما را با آنچه که میخواهیم انجام دهیم یا به دست بیاوریم مقایسه میکند و سپس ERN به خودآگاه پیام میدهد که فعالیت حقیقی ما با پیامد مورد انتظار تطابق ندارد. همچنین، ERN این خطا یا عدم تطابق را به ما خاطر نشان میکند. آگاهی حقیقی از ارتکاب اشتباه همزمان با آخرین پیام مغز که حالت مثبت خطا نام دارد، اتفاق میافتد که پیام الکتریکی است که محققان معتقدند در آگاهی از ارتکاب به اشتباه دخالت دارد.
مطالعه محققان نشان داده است که بعد از ارتکاب اشتباه، پاسخ ما در دفعات بعدی، آهستهتر خواهد بود که احتمالا علت آن این است که مغز تلاش میکند تا به خود زمان بیشتری بدهد تا از ارتکاب مجدد به اشتباه جلوگیری کند. هرچه بعد از اشتباه کردن، ERN قویتر باشد، پاسخ در دفعات بعدی، آهستهتر خواهد بود.
ERN در برخی افراد، بیشتر از دیگران است. آیا این بدین معناست که این افراد حساسیت بیشتری نسبت به اشتباه کردن و یادگیری بیشتر از اشتباهات خود دارند؟ برخی از تحقیقات از این عقیده حمایت میکنند. برای مثال، Hirsh and Inzlicht یافتند که ERN قویتر با عملکرد بهتر در دانشگاه در ارتباط است. در این مطالعه، محققان فعالیت مغز دانشجویان را اندازه گیری کردند و دریافتند دانشجویانی که ERN بیشتری داشتند نمرات بهتری را کسب کردند.
با این وجود، لزوما ERN بیشتر همیشه خوب نیست. ERN در افراد مضطرب بیشتراست و پاسخهای بسیار قوی مغز با افزایش حواس پرتی به جای افزایش تمرکز در ارتباط است. اگر ERN نشان دهنده واکنش مغز و پاسخ به خطاها باشد، ERN قویتر میتواند باعت فعالیت بیش از حد مغز، ناراحتی و آشفتگی و نگرانی بیش از حد برای ارتکاب اشتباه شود.
در کودکی و نوجوانی، بدن دستخوش تغییرات جسمانی زیادی میشود، اما تغییرات زیادی در تفکر، احساس، رفتار و انگیزشهای ما نیز رخ میدهد. این تغییرات در کنار مسئولیتها و انتظارات بزرگتر که در زندگی با آن مواجه هستیم، نیازمند آزمون-و-خطاهای تکراری برای یادگیری مهارتهای اجتماعی و تحصیلی است که برای موفقیت و پیشرفت در بزرگسالی لازم است.
تحقیقات نشان میدهند که ERN با سن تغییر میکند، بزرگسالان و نوجوانان پیامهای ERN قویتری نسبت به کودکان دارند. قدرت این ERN طی دوران کودکی و نوجوانی افزایش مییابد و احتمالا با مسیر تکامل مغز در ارتباط است. سرعت تکامل بخشهای مختلف مغز، متفاوت است. برخی از مناطق مغز در اواخر کودکی به طور کامل بالغ میشود، در حالی که تکامل سایر مناطق تا بزرگسالی ادامه دارد. تکامل قشر حلقوی که ERN را بوجود میآورد، تا اواخر دهه 20 زندگی همچنان ادامه دارد. بعبارتی دیگر، بخشی از مغز که برای یادگیری از اشتباهات است، در مقایسه با سیار بخشهای دیگر، زمان زیادی را برای تکامل نیاز دارد.
ارتکاب به اشتباه میتواند در لحظه آزاردهنده و ناراحت کننده باشد. با این حال، یادگیری از اشتباهات برای ما بسیار مهم است، پس میتوانیم پاسخ خود را اصلاح کنیم و دفعه بعدی در موقعیت مشابه، متفاوت عمل کنیم. مغز به اشتباه کردن بسیار حساس است و انواع خاصی از فعالیت الکتریکی را در زمان اشتباه کردن بوجود میآورد که ERN نامیده میشود. این پیام خطا: 1) قبل از اینکه از اشتباه خود اگاه باشیم، به وقوع میپیوندد، 2) با افزایش سن قویتر میشود و 3) میتواند چگونگی عملکرد خوب در مدرسه یا دانشگاه را پیشبینی کند. هنوز مطالب زیادی هست که درباره چگونگی واکنش مغز به اشتباهت نمیدانیم. تحقیقات بیشتر میتوانند درباره ERN میتوانند به ما در حل این معما کمک کنند.
3 Comments
سلام اگر امکان دارد رفرنس این مطلب را برا مطالعه بیشتر برای من قرار دهید متشکرم
https://kids.frontiersin.org/article/10.3389/frym.2020.00080
متشکرم لطف کردید